Recensie gepubliceerd in Literair Nederland op 11 november 2022.

Meer dan zeventig films heeft hij gemaakt, de filmreus Werner Herzog. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag verschenen zijn herinneringen onder de veelzeggende titel Ieder voor zich en god tegen allen. Het boek is het weergaloze relaas van een levenslustige avonturier voor wie zowel mentale als fysieke grenzen er zijn om ze te overwinnen.

Van meet af aan is Herzog van wereldformaat. Vanaf zijn tienerjaren reist hij de wereld rond, aangetrokken door het onbekende, het onmogelijke en het gevaar. Bij wijze van een karakterschets citeert hij uit een interview met zijn eigen moeder: ‘Toen hij op school zat, leerde Werner nooit. Hij las nooit de boeken die hij moest lezen. Het leek wel alsof hij nooit wist wat hij moest weten. Maar in feite wist Werner altijd alles. (…) Hij weet, hij ziet, hij begrijpt, maar hij kan niets uitleggen.’ Verder in een zelfanalyse gaat hij niet. Hij heeft een grondige hekel aan psychologie en beschouwt de twintigste eeuw, de eeuw van Freud, als een mislukking.

Over zijn films schrijft hij daarentegen graag, en over wat het vak van de filmmaker inhoudt heeft hij een duidelijk idee. LEES MEER